Internet jest dziś nieodłączną częścią życia dzieci i młodzieży. Ułatwia naukę, pozwala nawiązywać znajomości i rozwijać zainteresowania. Jednak coraz więcej rodziców zauważa, że ich dzieci spędzają w sieci coraz więcej czasu, co może prowadzić do uzależnienia. Jak rozpoznać pierwsze objawy i jak mądrze reagować? Przeczytaj praktyczne wskazówki i dowiedz się, jak zadbać o cyfrową równowagę w rodzinie.

Skala problemu – statystyki, które powinny niepokoić

W Polsce, według raportu „Internet dzieci 2025”, aż 91,54% dzieci w wieku 7–14 lat korzysta z internetu codziennie, spędzając w sieci średnio 4 godziny i 29 minut dziennie. Z tej grupy wiekowej 85,6% (2,74 mln dzieci) to aktywni użytkownicy internetu. Aż 96% dzieci (2,63 mln) korzysta z sieci za pomocą urządzeń mobilnych, głównie smartfonów i tabletów. 

Dla porównania, dorośli w Polsce spędzają w internecie średnio 3 godziny i 35 minut dziennie, czyli dzieci są online dłużej niż ich rodzice. Badania wskazują, że nawet 12% młodych użytkowników wykazuje objawy problematycznego korzystania z internetu, a 1,3% spełnia kryteria uzależnienia. Co trzecie dziecko odczuwa dyskomfort, gdy nie ma dostępu do sieci, a 35% przyznaje, że internet negatywnie wpływa na ich relacje rodzinne lub przyjacielskie.

Uzależnienie od ekranu u dziecka – jak rozpoznać objawy?

Nie każde dziecko, które dużo korzysta z internetu, jest uzależnione. Warto jednak obserwować, czy pojawiają się takie sygnały jak:

• zaniedbywanie obowiązków szkolnych i domowych, np. pogorszenie ocen, brak chęci do nauki;
• wycofanie z życia rodzinnego i towarzyskiego – rezygnacja ze spotkań z rówieśnikami, dawnych hobby, spędzanie większości wolnego czasu w sieci;
• problemy z koncentracją, senność, zmęczenie;
• rozdrażnienie, agresja lub przygnębienie, zwłaszcza gdy ograniczamy dostęp do internetu,
• kłamstwa i ukrywanie aktywności online;
• zaniedbywanie podstawowych potrzeb, takich jak jedzenie, sen czy higiena;
• obsesyjne myślenie o internecie nawet wtedy, gdy dziecko nie korzysta z urządzenia.

Jeśli zauważysz kilka z tych objawów, warto przyjrzeć się bliżej temu, jak Twoje dziecko korzysta z internetu.

Jak zapobiegać uzależnieniu dziecka od internetu? Praktyczne wskazówki

Najważniejsze jest wprowadzenie jasnych zasad korzystania z technologii oraz budowanie cyfrowych nawyków od najmłodszych lat. Warto rozmawiać z dzieckiem o internecie, tłumaczyć mu zagrożenia i korzyści płynące z mądrego korzystania z sieci. Kluczowe jest także ustalenie wspólnych reguł dotyczących czasu ekranowego, na przykład ile czasu dziennie dziecko może spędzać przed komputerem, tabletem czy smartfonem. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie stref wolnych od ekranów, na przykład podczas posiłków, przed snem czy w czasie rodzinnych spotkań.

Przeczytaj również: Domowe zasady ekranowe: jak wprowadzić i przestrzegać?

Rodzice powinni również dbać o to, by dziecko miało czas na inne aktywności – sport, hobby, spotkania z rówieśnikami czy zabawy na świeżym powietrzu. Warto być dobrym przykładem i samemu stosować się do ustalonych zasad. Pomocne mogą być także narzędzia kontroli rodzicielskiej, które pozwalają monitorować czas spędzany przez dziecko w sieci i ustalać limity.

Sprawdź także: Kontrola rodzicielska – jak mądrze i stosownie do wieku ustalać granice?

Co zrobić, gdy dziecko jest uzależnione od internetu?

Jeśli zauważysz objawy uzależnienia od komputera u swojego dziecka, nie panikuj. Najważniejsze to spokojnie porozmawiać z dzieckiem i dowiedzieć się, dlaczego tak dużo czasu spędza w sieci. Nie oceniaj i nie krytykuj – staraj się zrozumieć jego potrzeby i emocje. Stopniowo ograniczaj czas ekranowy, proponując alternatywne aktywności, które mogą zainteresować dziecko. Wspieraj je i pokazuj, że relacje rodzinne są ważniejsze niż świat wirtualny.

W sytuacji, gdy problem się nasila i nie radzisz sobie samodzielnie, warto skorzystać z pomocy specjalisty – psychologa lub terapeuty, który pomoże dziecku i rodzinie przejść przez ten trudny czas.

Korzyści z mądrego korzystania z internetu

Internet to nie tylko zagrożenia, ale też ogromne możliwości rozwoju, nauki i zabawy. Ucząc dziecko świadomego korzystania z sieci, dajesz mu szansę na bezpieczne i zdrowe funkcjonowanie w świecie cyfrowym. Dzięki temu Twoje dziecko:

• będzie bezpieczniejsze w sieci,
• rozwinie zdrowe nawyki cyfrowe,
• nauczy się równoważyć świat wirtualny z realnym,
• zachowa dobre relacje rodzinne i towarzyskie.

Najważniejsze jest Twoje wsparcie, rozmowa i konsekwencja. To właśnie Ty jesteś najważniejszym przewodnikiem dziecka po cyfrowym świecie.

Warto obejrzeć:

1. Uzależnieni od ekranu, reż. Jon Hyatt